Tượng Sphinx nằm ở sa mạc Ai Cập cách thủ đô Cairo khoảng 8 dặm, được
người xưa dùng để canh gác ba kim tự tháp lớn ở Gizah. Đó là một quái
vật tạc bằng đá, đầu người mình sư tử với những chân có vuốt trải ra
phía trước.

Hình tượng chạm trổ sơ sài
nhưng đầu lại được tạc một cách rất công phu. Đôi mắt đầy vẻ bí hiểm và
có cái nhìn không ai có thể giải thích nổi. Mắt con Sphinx nhìn chằm
chằm ra phía sa mạc với cái vẻ kênh kiệu khó hiểu. Tượng cao hơn 18 mét
và trải dài tới 57 mét, mặt có bề ngang 5 mét, tại 1,57 mét, mũi 1,7mét.


Người
ta cho rằng tượng Sphinx đã tồn tại ít nhất 5.000 năm nay! Tại sao lại
thiết kế tượng này? Một bằng chứng mà ta có được xuất phát từ việc tìm
thấy một am thờ nằm giữa những cái chân của quái vật này. Am thờ nhỏ
này có bút tích của hai vị hoàng đế cổ Ai Cập. Hai vị giải thích rằng
tượng Sphinx biểu thị một trong những hình dạng của thần Mặt trời
Harmachis. Và hai vị còn nói rằng mục đích làm tượng Sphinx là để xua
đuổi tất cả những điều bạo ác, tội lỗi khỏi khu nghĩa địa quanh kim tự
tháp.

Ở Ai Cập có nhiều tượng Sphinx, ngoài tượng Sphinx lớn ở
Gizah. Đầu tượng biểu thị các vị hoàng đế. Trong các sách thánh của
người Ai Cập, Sphinx có nghĩa là “vua chúa”.

Đối với các tôn
giáo nguyên thủy ở Ai Cập cũng như ở các nơi khác, nhà vua được coi là
sức mạnh và sự khôn ngoan của nhiều con thú bằng cách khoác cái lốt của
chúng. Vì vậy người Ai Cập đã chạm các vị thần và các vị hoàng đế của
họ nửa người, nửa thú.

Quan niệm về Sphinx đã từ Ai Cập truyền
tới các nền văn minh khác, chẳng hạn như Assyria và Hy Lạp. Ở các vùng
này, Sphinx thường có thêm cánh. Ở Assyria Sphinx thường là đàn ông,
nhưng ở Hy Lạp Sphinx lại có đầu đàn bà.

Người Hy Lạp có một câu
chuyện truyền thuyết về Sphinx như sau: Sphinx sống trên một tảng đá và
giết bất cứ người nào đi qua mà không trả lời được câu đố sau đây: “Cái
gì đã đi bằng bốn chân vào buổi sáng, đi bằng hai chân vào buổi trưa,
đi bằng ba chân vào ban đêm?”. Ocdipus trả lời rằng đó là con người, bò
bằng cả bốn chân tay khi là đứa trẻ, đi thẳng người trên hai chân khi
là người lớn và đi với cây gậy khi đã già.

Đó là câu trả lời
đúng, do đó con Sphinx điên tiết lên đã lao từ trên tảng đá xuống và
chết. có nguồn khác thì cho rằng: do Sphinx là học trò của nữ thần
thông thái ! nữ thần từng phán rằng, nếu ai giải được câu đó của Sphinx
thì Sphinx sẽ phải chết!